28 grudnia 2023

Mediacja a przedawnienie roszczenia

Mediacja należy do alternatywnego sposobu rozwiązywania sporów. Spomiędzy wielu zalet tej procedury, które wskazywaliśmy tutaj, mediacja wywiera znaczący wpływ na bieg terminu przedawnienia roszczenia. O jakim to wpływie mowa?

Czym jest przedawnienie?

Przedawnienie to sytuacja, w której roszczenie np. żądanie zapłaty przez wierzyciela określonej sumy pieniężnej nadal istnieje (dłużnik nie dokonał jej zwrotu po np. udzielonej pożyczce), ale ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia. Oznacza to, że w odpowiedzi na żądanie wystosowane w pozwie należy podnieść zarzut przedawnienia. Wymóg ten nie dotyczy jednak konsumentów, przeciwko którym nie można domagać się zaspokojenia roszczenia po upływie terminu przedawnienia.

Terminy w jakim dane roszczenie ulega przedawnieniu określa przede wszystkim art. 118 Kodeksu Cywilnego i wynoszą one (jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej):

6 lat,
3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz tych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Co ważne, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia a zawieszenie jego biegu

Prawo cywilne wyróżnia dwie sytuacje mające wpływ na bieg przedawnienia, a mianowicie:

przerwanie biegu przedawnienia - sytuacja, w której przez daną czynność bieg przedawnienia ulega przerwaniu, a po każdym przerwaniu biegnie od nowa. Mowa tu przede wszystkim o każdej czynności przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, a także o uznaniu roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.
zawieszenie biegu terminu przedawnienia - sytuacja, w której przez daną czynność nie następuje przerwanie biegu terminu przedawnienia a jedynie wstrzymanie jego rozpoczęcia lub zawieszenie jego dalszego biegu co oznacza, że termin ten nie biegnie przez określony ustawowo czas, a po zakończeniu danej czynności powodującej zawieszenie biegnie dalej (doliczamy czas przed zawieszeniem).

Mediacja a zawieszenie biegu terminu przedawnienia roszczenia

Jak wszczęcie mediacji wpływa na termin przedawnienia? Czy przerywa bieg? Otóż nie. Jeszcze kilka lat temu wszczęcie tej procedury przerywało bieg przedawnienia. Nowelizacja Kodeksu Cywilnego wprowadzona przez ustawodawcę niejako przeniosła tę przesłankę z art. 123 KC do art. 121 KC, w którym mowa o zawieszeniu a nie przerwaniu biegu przedawnienia roszczenia na czas trwania mediacji. Podobnie roszczenia objęte zawezwaniem do próby ugodowej w postępowaniu cywilnym zostały wyłączone od możliwości przerwania biegu, a włączone do sytuacji prowadzących do zawieszenia tego biegu na czas trwania postępowania pojednawczego. Ustawodawca zwrócił uwagę, że w większości przypadków takie próby wystosowywane były jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia.

Powyżej komentowany przepis odnosi się jednak do mediacji wszczętej przed wystąpieniem na drogę sądową tj. mediacji prowadzonej na podstawie umowy o mediację. W przypadku mediacji wszczętej w skutek skierowania przez sąd już samo wszczęcie procedury sądowej powoduje, że bieg przedawnienia nie biegnie zgodnie z art. 123 i 124 KC (w takim wypadku ulega przerwaniu). Więcej o obu sposobach wszczęcia mediacji znajdziesz tutaj.

Niewątpliwie jednak nawet zawieszenie biegu przedawnienia nadal uznać można za bardzo korzystne dla wierzyciela, bowiem okresu od momentu wszczęcia mediacji do jej zakończenia (bez względu na to, czy jest zakończy się zawarciem ugody czy nie) nie uwzględnia się przy obliczaniu tego terminu. Jeśli mediacja z kolei zakończy się ugodą, wtedy następuje przerwanie biegu przedawnienia dla roszczeń uznanych w ugodzie. A co w przypadku, kiedy mimo podjęcia próby do mediacji nie dojdzie? Odmówić może przecież mediator lub druga strona może nie wyrazić na nią zgody. Otóż zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego strona, która usiłowała wszcząć mediację, może wytoczyć powództwo o to samo roszczenie w terminie trzech miesięcy od złożenia odmownego oświadczenia mediatora albo drugiej strony (albo, w braku takiego oświadczenia – od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia wniosku o mediację). Wtedy "do chwili wytoczenia powództwa, w odniesieniu do tego roszczenia, zostają zachowane skutki przewidziane dla czasu trwania mediacji" (art. 183(6) § 3 KPC), czyli dojdzie do zawieszenia biegu terminu przedawnienia.(1)

Jesteś zainteresowany mediacją? Centrum Mediacji Jaroch Pakos z siedzibą we Wrocławiu świadczy usługi mediacji na możliwie najwyższym poziomie. Zapraszamy do kontaktu: centrum.mediacji@kancelaria-jp.pl

radca prawny Ewelina Jasion

1. Art. 121 KC red. Gniewek/Machnikowski 2023, wyd. 11./Machnikowski, Legalis

Adres

polub nas na Facebooku

Centrum Mediacji

Jaroch Pakos

Kancelaria Radców Prawnych s.c.

PL. Tadeusza Kościuszki 7-8/1

50-028 Wrocław

(wejście od strony ul. Kościuszki 17-19,

IV piętro)

Kontakt

obserwuj nas na Instagramie

odwiedź nas na LinkedIn

Imię:		Nazwisko:
Twój e-mail:
Treść wiadomości:
Administratorem danych osobowych udostępnionych przez Państwa w drodze korespondencji elektronicznej są Marta Jaroch-Konwent oraz Agnieszka Pakos, wspólnicy spółki cywilnej Jaroch Pakos Kancelaria Radców Prawnych s.c., pl. Tadeusza Kościuszki 7-8/1, 50-028 Wrocław. Celem przetwarzania tych danych jest komunikacja z Państwem. Mają Państwo prawo żądania dostępu do tych danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, cofnięcia zgody a także wniesienia sprzeciwu do administratora wobec przetwarzania tych danych. Przysługuje Państwu również prawo skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Dalsze informacje o przetwarzaniu danych osobowych są dostępne w polityce prywatności.	Potwierdzam, że zapoznałem się z polityką prywatności. * Potwierdzam, że nie jestem robotem. *

Wyślij

Formularz został wysłany — dziękujemy.

Proszę wypełnić wszystkie wymagane pola!

Napisz do nas

694 186 313

centrum.mediacji@kancelaria-jp.pl

* - zgody obowiązkowe.