Mediacja jest próbą doprowadzenia do satysfakcjonującego i ugodowego rozwiązania sporu stron na drodze negocjacji prowadzonych przy udziale osoby trzeciej - bezstronnego i neutralnego mediatora. Najbardziej pożądanym pozytywnym dla stron rezultatem przeprowadzonego postępowania mediacyjnego jest zawarcie przez strony wspólnie wypracowanej ugody, która zadowala obie strony sporu. W wyniku przeprowadzonej mediacji, która oczywiście jest dobrowolna, strony zawierają umowę tzw. ugodę mediacyjną, która kształtuje wzajemne relacje stron, w tym także ich prawa i obowiązki. Jakie są skutki prawne ugody mediacyjnej?
Mediacja rządzi się swoimi zasadami, które obowiązują mediatora jak i strony mediacji. Podstawowe zasady mediacji to:
dobrowolność,
bezstronność,
poufność,
neutralność,
akceptowalność.
Istnieją dwie możliwości rozpoczęcia mediacji. Mediacja sądowa rozpoczyna się od skierowania stron do mediacji przez sąd, o ile obie wyrażą na to zgodę. W takim wypadku zawiesza się postępowania na czas trwania mediacji. Sąd może skierować do mediacji na każdym etapie postępowania. Mediacja umowna jest z kolei wszczynana pomiędzy stronami na ich wniosek, zarówno przed jak i w trakcie postępowania sądowego.
Mediator doręcza stronom postępowania mediacyjnego odpis protokołu z przebiegu mediacji, zaś do sądu przekazuje protokół oraz treść ugody, o ile strony zawarły ugodę. Dla wywołania skutków prawnych określonych w Kodeksie postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.), ugoda powinna zostać zatwierdzona przez właściwy rzeczowo i miejscowo sąd. Zatem by zawarta ugoda zyskała moc prawną ugody sądowej, tzn. by wywoływała takie same skutki prawne, jak ugoda przed sądem, należy złożyć wniosek o jej zatwierdzenie. Wniosek o zatwierdzenie ugody może złożyć każda ze stron indywidualnie lub strony- wspólnie. Sąd zatwierdza ją przez nadanie klauzuli wykonalności.
Należy pamiętać, że w przypadku mediacji umownej (prowadzonej na podstawie klauzuli mediacyjnej lub odrębnej umowy o mediację), ugoda nie musi zostać zatwierdzona przez sąd.
Sąd zatwierdza ugodę w sposób właściwy dla roszczeń w niej ugodzonych 1. Zgodnie z brzmieniem art. 18314§2 k.p.c., jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności, w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem.
Zgodnie z art. 18315 k.p.c. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym. Zatem w pierwszym przypadku zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem następuje przez nadanie jej klauzuli wykonalności i wówczas ugoda taka jest tytułem wykonawczym, zaś w drugim przypadku, gdy ugoda zawarta przed mediatorem nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją postanowieniem i wówczas ma ona moc prawną ugody zawartej przed sądem.
Uwaga ! Jeżeli czynność wymaga formy szczególnej np. aktu notarialnego, ugoda zawarta przed mediatorem powinna mieć również formę aktu notarialnego.
O ile nie wystąpią negatywne przesłanki wskazane w art. 18314§3 k.p.c., sąd zatwierdzi ugodę. Sąd odmówi natomiast jej zatwierdzenia, jeśli jest ona sprzeczna z zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa lub jest niezrozumiała bądź zawiera sprzeczności. Ugoda zawiera sprzeczności, gdy jej ustalenia wzajemnie się wykluczają. Natomiast sąd uzna ugodę za niezrozumiałą, jeśli jej postanowienia są niejasne i nienadające się do wykonania.
Wniosek o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem powinien spełniać ogólne warunki pisma procesowego, określone w art. 126 k.p.c, tj. musi zawierać: oznaczenie sądu oraz oznaczenie stron postępowania, określenie żądania wniosku, wymienienie załączników. W przypadku mediacji sądowej konieczne jest podanie sygnatury sprawy. Wniosek może zostać złożony w każdym czasie.
Ugodę, którą zawarły strony mediacji, następnie której sąd nadał klauzulę wykonalności, a która nie została wykonana, można skierować do postępowania egzekucyjnego z wnioskiem o jej wykonanie.
Zawarcie ugody w trakcie mediacji w przypadku postępowań sądowych, po zatwierdzeniu ugody przez sąd, skutkuje umorzeniem postępowania na podstawie art. 355 k.p.c. Postępowanie zostanie umorzone zarówno w sytuacji zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem jako skutek nadania klauzuli wykonalności (dotyczy ugody, która podlega wykonaniu w drodze egzekucji), jak również na skutek zatwierdzenie ugody poprzez wydanie przez sąd postanowienia (dotyczy ugody niepodlegającej wykonaniu w drodze egzekucji).
Nasze Centrum Mediacji Jaroch Pakos z siedzibą we Wrocławiu już od kilku lat promuje mediację jako alternatywny, dużo szybszy i tańszy sposób rozwiązywania konfliktów. Mediujemy w sprawach z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego czy prawa gospodarczego. Jeśli jesteś zainteresowany mediacją, zapraszamy do kontaktu.
prawnik Małgorzata Milewska-Matlak
polub nas na Facebooku
Centrum Mediacji
Jaroch Pakos
Kancelaria Radców Prawnych s.c.
PL. Tadeusza Kościuszki 7-8/1
50-028 Wrocław
(wejście od strony ul. Kościuszki 17-19,
IV piętro)
obserwuj nas na Instagramie
odwiedź nas na LinkedIn
© 2024 Centrum Mediacji Jaroch Pakos, wszelkie prawa zastrzeżone.
694 186 313
centrum.mediacji@kancelaria-jp.pl
* - zgody obowiązkowe.