Jako Centrum Mediacji Jaroch Pakos z siedzibą we Wrocławiu mamy duże doświadczenie w zakresie prowadzenia mediacji. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Postępowanie mediacyjne prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a na zgodny wniosek stron także w toku sprawy. Mediacja przed wszczęciem postępowania może być prowadzona jedynie na podstawie umowy stron. Natomiast po wszczęciu postępowania może być prowadzona zarówno na podstawie umowy stron, jak i na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. W niniejszym artykule skupimy się na sytuacji, kiedy to sąd może skierować strony do mediacji.
W zakresie prowadzenia mediacji w sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd dąży w każdym stanie postępowania do ich ugodowego załatwienia, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji. Ugoda może być zawarta w sprawach dotyczących praw, którymi strony mogą swobodnie dysponować, a w konsekwencji regulować je w drodze umowy. Prowadzenie postępowania pojednawczego jest dopuszczalne zarówno w procesie, jak i w sprawach należących do trybu nieprocesowego. Strony mogą również z własnej inicjatywy złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji w trakcie trwania postępowania.
Należy jednak zwrócić uwagę, że zawarcie ugody może być wprost wyłączone, np. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zgodnie z przepisem art. 477(12) Kodeksu postępowania cywilnego nie jest dopuszczalne zawarcie ugody, ani poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, a w konsekwencji poddanie sprawy mediacji.
Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania przy czym zasada ta nie ma zastosowania w sprawach rozpoznawanych w postępowaniach upominawczym oraz nakazowym, chyba że doszło do skutecznego wniesienia zarzutów. Skierowanie sprawy do mediacji ma charakter fakultatywny, co oznacza, że sąd może skierować sprawę do mediacji, ale nie ma takiego obowiązku.
Sąd wydaje postanowienie kierujące strony do mediacji i wyznacza czas jej trwania, nie dłuższy niż 3 miesiące oraz wskazuje osobę mediatora. Postanowienie sądu nie jest zaskarżalne zażaleniem.
Postępowania mediacyjnego nie prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji nie wyraziła zgody na mediację. Oświadczenie powinno być złożone w formie ustnej do protokołu rozprawy lub w późniejszym terminie w piśmie procesowym.
Przewodniczący może wezwać strony do udziału w spotkaniu informacyjnym dotyczącym polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji. Spotkanie informacyjne może prowadzić sędzia, referendarz sądowy, urzędnik sądowy, asystent sędziego lub stały mediator.
Instytucja spotkania informacyjnego została przewidziana w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z 21.5.2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych. Stanowi ono dodatkową formę zachęcania do mediacji lub wyboru innego rodzaju metody pozasądowego rozwiązania sporu poprzez informowanie poza rozprawą o możliwościach i korzyściach związanych z polubownymi metodami rozwiązywania sporów. Celem właściwie przeprowadzonego spotkania informacyjnego jest przekonanie stron do wyboru polubownego sposobu rozwiązania sporu, w szczególności mediacji.
Przepis art. 183(8) § 5 Kodeksu postępowania cywilnego, wprowadza rozwiązanie polegające na podkreśleniu obowiązku sędziego do dokonania na wstępnym etapie postępowania, przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania sprawy, wszechstronnej analizy w zakresie możliwości polubownego rozwiązania sprawy oraz ustalenia celowości skierowania stron do mediacji. Przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę przewodniczący dokonuje oceny, czy skierować strony do mediacji. W tym celu przewodniczący, jeżeli zachodzi potrzeba wysłuchania stron, może wezwać je do osobistego stawiennictwa na posiedzeniu niejawnym.
Jeżeli strona bez uzasadnienia nie stawi się na spotkanie informacyjne lub posiedzenie niejawne, sąd może obciążyć ją kosztami nakazanego stawiennictwa poniesionymi przez stronę przeciwną. Rozwiązanie to ma na celu skłonić strony do podporządkowania się stron do osobistego stawiennictwa i przyczynić do ich przekonania do polubownego rozwiązania sprawy.
W przypadku, kiedy wynik mediacji doprowadzi do zawarcia przez strony ugody, to ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem i kończy postępowanie. Należy jednak pamiętać, że sąd nie zatwierdzi ugody, w całości lub części, jeżeli ugoda taka jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego bądź zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
radca prawny Monika Stasiak-Magryta
polub nas na Facebooku
Centrum Mediacji
Jaroch Pakos
Kancelaria Radców Prawnych s.c.
PL. Tadeusza Kościuszki 7-8/1
50-028 Wrocław
(wejście od strony ul. Kościuszki 17-19,
IV piętro)
obserwuj nas na Instagramie
odwiedź nas na LinkedIn
© 2024 Centrum Mediacji Jaroch Pakos, wszelkie prawa zastrzeżone.
694 186 313
centrum.mediacji@kancelaria-jp.pl
* - zgody obowiązkowe.