08 listopada 2023

Czy mediator może formułować propozycje w trakcie mediacji?

W Centrum Mediacji Jaroch Pakos świadczymy usługi mediacyjne na możliwie najwyższym poziomie. Nasi mediatorzy specjalizują się zarówno w mediacjach w sprawach cywilnych, gospodarczych, jak i pracowniczych czy rodzinnych. Skorzystać z mediacji może każdy, a uczestnictwo w mediacji jest całkowicie dobrowolne. W niniejszym artykule skupimy się jednak na kwestii osoby mediatora, a konkretnie - kwestii możliwości formułowania przez niego propozycji ugodowych. Czy mediator może formułować propozycje czy polega na propozycjach ugody wypracowanych przez same strony?

Prowadzenie mediacji umownej lub na podstawie skierowania przez sąd

Mediacja to dobrowolny i poufny proces, w którym fachowo przygotowana, niezależna i bezstronna osoba, za zgodą stron, pomaga im wypracować polubowne rozwiązanie sporu. Wniosek o przeprowadzenie mediacji może złożyć każda ze stron sporu w trakcie postępowania sądowego. Strony samodzielnie mogą dokonać wyboru mediatora, a w razie braku wskazania konkretnej osoby w trakcie postępowania sądowego- tego wyboru dokonuje sąd z listy stałych mediatorów.

Ten alternatywny sposób rozwiązywania sporów może zostać również przeprowadzony na podstawie postanowienia sądu i skierowaniu stron do mediacji, a nawet przed wszczęciem postępowania sądowego przez same strony w ramach mediacji umownej. Przepisy prawne dotyczące mediacji umieszczono w Kodeksie postępowania cywilnego, gdzie wskazano jaką rolę pełni w niej sam mediator.

Dobrowolność mediacji

Mediacja jest dobrowolna. Żadna ze stron nie może jednak zostać zmuszona do udziału w mediacji. Strony z własnej wolu wyrażają zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym, i w każdym momencie mogą również wycofać się całego procesu, który może prowadzić do wypracowania i zawarcia ugody. Jeśli którakolwiek ze stron mediacji nie wyrazi zgody na jej przeprowadzenie, postępowanie mediacyjne nie odbywa się. Mediator może wezwać strony do udziału w mediacji, ale nie może wywierać na nich żadnej presji, ani nakłaniać do przystąpienia do mediacji.

Zasada neutralności w mediacji

Niezależnie od tego, czy do mediacji dochodzi w ramach skierowania sądu czy w przypadku mediacji umownej, zasady przebiegu mediacji są takie same. Mediator powinien być neutralny tak wobec uczestników mediacji, jak i wobec przedmiotu sporu i nie narzucać stronom rozwiązań. Nie jest on bowiem pełnomocnikiem żadnej ze stron. Jeśli zatem nie może formułować propozycji to jak w takim razie pomaga stronom dojść do zawarcia ugody?

W preambule dokumentu Społecznej Rady ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów (ADR) przy Ministrze Sprawiedliwości z 2006 r. “Standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora” wskazano, że “Mediacja pozwala jej uczestnikom określić kwestie sporne, zmniejszyć bariery komunikacyjne, opracować propozycje rozwiązań i, jeśli taka jest wola stron, zawrzeć wzajemnie satysfakcjonujące porozumienie.” Natomiast w Standardzie II określono, że mediator “nie narzuca stronom rozwiązań. Jest rzecznikiem rzetelnej procedury, sprzyjającej osiągnięciu dobrowolnego porozumienia.” Kodeks Etyczny Mediatorów Polskich, uchwalony przez tę samą Radę w 2008 r. wskazuje natomiast w pkt. I, że mediator powinien prowadzić postępowanie mediacyjne w oparciu o zasadę samodzielności i autonomii stron konfliktu.

Mediator zatem nie zmusza stron ani do podjęcia mediacji, ani do osiągnięcia porozumienia. Natomiast zgodnie z przepisem art. 183^3a KPC, mediator prowadzi mediację, wykorzystując różne metody zmierzające do polubownego rozwiązania sporu, w tym poprzez wspieranie stron w formułowaniu przez nie propozycji ugodowych, lub na zgodny wniosek stron może wskazać sposoby rozwiązania sporu, które nie są dla stron wiążące. Oznacza to zatem, że to strony wychodzą z propozycjami dotyczącymi postanowień ugody, a mediator jedynie pomaga im w sformułowaniu tych postanowień - nie pochodzą one jednak od niego. Mediator nie może nakazać stronom zakończenia sporu w żaden konkretny sposób. Nie może także wywierać na nie nacisku. Strony powinny jednak otrzymać jak najpełniejszą informację w sprawie – tak, aby mogły podjąć w pełni świadomą i satysfakcjonującą je decyzję¹.

Tylko na wniosek stron może on wskazać sposoby rozwiązania sporu, ale to od stron zależy, czy przyjmą wskazany przez niego sposób. Nie jest on w żaden sposób wiążący.

Bezstronność w trakcie przebiegu mediacji

Mediator ma być bezstronny wobec uczestników mediacji i nie przychylać się do racji żadnej ze stron, ale może wskazać możliwości porozumienia się stron zachowując całkowity obiektywizm w ich przedstawianiu. Osoby biorące udział w spotkaniu mediacyjnym mają równe prawa i są jednakowo traktowane. Mediator nie staje po żadnej ze stron i nie jest odpowiedzialny za wynik mediacji. Nie powinien również być w jakikolwiek sposób związany z którąkolwiek ze stron czy z przedmiotem mediacji. Oznacza to równe traktowanie obu stron sporu oraz powstrzymywanie się od subiektywnej oceny zachowania którejkolwiek z nich. Mediator powinien wzbudzać zaufanie obu stron. Zgodnie z art. 183³ § 2 KPC mediator niezwłocznie ujawnia stronom okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do jego bezstronności.

Ugoda zawarta przed mediatorem

Zawarta przed mediatorem ugoda i zatwierdzona przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem, a co za tym idzie, po nadaniu jej klauzuli wykonalności może stanowić tytuł wykonawczy do prowadzenia egzekucji. Więcej o kosztach mediacji, prowadzeniu mediacji w sprawach pracowniczych czy sprawach rodzinnych znajdziesz w poprzednich artykułach na naszym blogu.

Jesteś zainteresowany mediacją? Zapraszamy do kontaktu: centrum.mediacji@kancelaria-jp.pl

radca prawny Monika Stasiak-Magryta
radca prawny Ewelina Jasion

¹ Komentarz do art. Art. 183^3a KPC red. Marszałkowska-Krześ/Gil 2023, wyd. 33/A. Fruk (Budniak-Rogala), Legalis

Adres

polub nas na Facebooku

Centrum Mediacji

Jaroch Pakos

Kancelaria Radców Prawnych s.c.

PL. Tadeusza Kościuszki 7-8/1

50-028 Wrocław

(wejście od strony ul. Kościuszki 17-19,

IV piętro)

Kontakt

obserwuj nas na Instagramie

odwiedź nas na LinkedIn

Imię:		Nazwisko:
Twój e-mail:
Treść wiadomości:
Administratorem danych osobowych udostępnionych przez Państwa w drodze korespondencji elektronicznej są Marta Jaroch-Konwent oraz Agnieszka Pakos, wspólnicy spółki cywilnej Jaroch Pakos Kancelaria Radców Prawnych s.c., pl. Tadeusza Kościuszki 7-8/1, 50-028 Wrocław. Celem przetwarzania tych danych jest komunikacja z Państwem. Mają Państwo prawo żądania dostępu do tych danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, cofnięcia zgody a także wniesienia sprzeciwu do administratora wobec przetwarzania tych danych. Przysługuje Państwu również prawo skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Dalsze informacje o przetwarzaniu danych osobowych są dostępne w polityce prywatności.	Potwierdzam, że zapoznałem się z polityką prywatności. * Potwierdzam, że nie jestem robotem. *

Wyślij

Formularz został wysłany — dziękujemy.

Proszę wypełnić wszystkie wymagane pola!

Napisz do nas

694 186 313

centrum.mediacji@kancelaria-jp.pl

* - zgody obowiązkowe.